De voorbije periode heeft de overheid – naast bijkomende besparingen in onderwijs – ook het Voorontwerp van programmadecreet houdende bepalingen tot begeleiding van de begroting 2022 voorgesteld. Wie dacht dat dit zoals ieder jaar enkel over de centen van het komende kalenderjaar zou gaan, is eraan voor de moeite. Dit decreet wordt misbruikt om vanaf het schooljaar 2022-2023 een grondige hertekening van de kernopdracht van de pedagogische begeleidingsdiensten door te voeren.
Voortaan zullen die diensten de onderwijsinstellingen en CLB’s begeleiden in het versterken van de beroepsbekwaamheid van het personeel en de scholen versterken als lerende organisatie met hun projecten. Tegelijkertijd moeten ze de beleidsprioriteiten van de Vlaamse regering implementeren in het onderwijsveld. Daarvoor krijgen ze aanvullende werkingsmiddelen toegestopt.
Deze investering van 8 miljoen euro is eigenlijk een herinvestering, want volgens de meerjarenbegroting wordt in deze legislatuur minimum 11 miljoen euro bespaard op de begeleidingsdiensten. Het verschil van 3 miljoen euro blijft natuurlijk in de zakken van de Vlaamse regering zitten, die nochtans beweert in het onderwijs te willen investeren. Niet dus.
Die 8 miljoen euro wordt verdeeld over alle pedagogische begeleidingsdiensten volgens het aantal organieke betrekkingen in de onderwijsinstellingen en de CLB. Minimum 80% van deze aanvullende werkingsmiddelen moet gebruikt worden voor de salarissen van het personeel!
Vanaf volgend schooljaar wordt het aantal personeelsleden dat via een verlof wegens bijzondere opdracht ter beschikking wordt gesteld van de begeleidingsdiensten teruggebracht tot 106 voltijdse betrekkingen. Vanaf 2023-2024 zal het nog over 53,5 voltijdse betrekkingen gaan.
ACOD Onderwijs stelt vast dat dit programmadecreet misbruikt wordt om de kerntaken van de pedagogische begeleidingsdiensten aan te passen. Ook vorig jaar merkten we op dat een grondig debat over de kerntaken van de pedagogische begeleiding nodig is. Toen werd aangegeven dat het debat er zou komen. We stellen vast dat dit niet gebeurd is. Bovendien lezen we in de memorie van toelichting bij het voorontwerp van het programmadecreet onder artikel 61: ‘De nieuwe doelstellingen, uitgangspunten en leidende principes erbij zijn in overleg met de pedagogische begeleidingsdiensten tot stand gekomen. Deze zijn in opeenvolgende vergadermomenten geconcretiseerd en verfijnd.’ ACOD Onderwijs vindt dit onaanvaardbaar! Op geen enkel moment werden de vakorganisaties uitgenodigd.
Nochtans wordt door de aanpassing van de kerntaken het personeel rechtstreeks getroffen: andere of gewijzigde profielen zijn nodig, van bepaalde opdrachten zijn de omvang op de werkvloer nog niet gekend zijn, sommige profielen verdwijnen als gevolg van de besparing,… Het werk moet met minder mensen gedaan worden, net nu de belangrijke rol van de pedagogische begeleidingsdiensten in de eerste twee fasen van het zorgcontinuüm bevestigd wordt, net nu door coronacrisis de scholen extra ondersteuning vragen, net nu er iets aan de onderwijskwaliteit zou kunnen gedaan worden. Op zo een moment stuurt de Vlaamse overheid zo veel expertise de laan uit.
Bovendien is het door de aanpassing van de opdrachten niet duidelijk of de pedagogische begeleidingsdiensten nog voldoende op vraag van de scholen zullen kunnen werken. Het wordt nog onduidelijker omdat de beleidsprioriteiten van de Vlaamse regering niet gekend zijn, terwijl de pedagogische begeleidingsdiensten die in hun beleidsplannen zullen moeten verwerken. Het is duidelijk dat dit thema niet thuishoort in een programmadecreet dat enkel over ‘de betalingslijnen’ zou moeten gaan.
ACOD Onderwijs keurt ook niet goed dat de pedagogische begeleidingsdiensten eerst hun budget structureel zien verminderen met ongeveer 11 miljoen euro en daarna ongeveer 8 miljoen euro aan aanvullende werkingsmiddelen ontvangen voor de financiering van hun werking of om personeel aan te werven of in dienst te houden. Eigenlijk vloeien die 8 miljoen euro aanvullende werkingsmiddelen terug naar de pedagogische begeleidingsdiensten voor het invullen van beleidsprioriteiten van de Vlaamse regering. We kennen deze beleidsprioriteiten niet, laat staan dat het prioriteiten zijn die het onderwijs wilt. De vrees is dan ook zeer groot dat voor de vraaggestuurde ondersteuning voor de scholen geen ruimte meer zal zijn, temeer daar nog steeds een inlevering van ongeveer 3 miljoen euro moet gebeuren.
Het is bovendien duidelijk dat hier de stap naar privatisering van begeleidingsdiensten wordt ingezet: werkingsmiddelen zullen meer gebruikt worden om de afgebouwde profielen in te kopen. Op termijn wordt dit een dure grap, duurder dan nu bestaande expertise in huis te houden.
Opdrachten toebedeeld aan de begeleidingsdiensten – de eerste twee fasen van het zorgcontinuüm, vragen uit het werkveld beantwoorden, leerkrachten op de klasvloer en scholen pedagogisch begeleiden en versterken – voer je uit met meer mensen, niet met minder.
Tot slot nog iets over de rapportering en controle. ACOD Onderwijs vindt dat dit nodig is. Wat nu voorligt, is echter werkelijk planlast en kan veel efficiënter. We hopen alleen maar dat er geen mensen van de begeleidingsdienst moeten worden vrijgesteld van hun opdrachten om de jaarlijkse rapportering, de verantwoordingsstukken en andere rapporten te schrijven. Hun opdracht ligt dicht bij de scholen, niet in de administratieve molen.
Jean-Luc Barbery adjunct-algemeen secretaris Wil je de auteur contacteren? Stuur hem dan een e-mail. |