De vluchtelingen uit Oekraïne doorlopen onder de Europese richtlijn ‘tijdelijke bescherming’ (2001/55/EG) niet de normale asielprocedure, maar krijgen meteen een volwaardig, tijdelijk verblijfsstatuut, waardoor ze ook dadelijk recht hebben op wonen, werk, onderwijs, inburgering,… Oekraïners zijn bovendien niet visumplichtig voor de eerste drie maanden van hun verblijf en kunnen zich ook vrij verplaatsen.
Preventief aanbod
De Oekraïense vluchtelingen krijgen geen eerste preventief aanbod bij inschrijving bij de Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel. Dit preventief aanbod zal in Vlaanderen georganiseerd worden in de eerste lijn. De eindverantwoordelijkheid hiervoor ligt in Vlaanderen bij de huisartsenkringen.
De weg die een Oekraïense vluchteling normaal gezien zou moeten doorlopen is :
- Hij/zij biedt zich eerst aan bij de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) in Brussel.
- Hij/zij schrijft zich in in de toegewezen gemeente.
- Hij/zij wordt door de integratieambtenaar van de gemeente toegeleid tot het preventief aanbod. Schoolgaande Oekraïense vluchtelingen zouden in principe dus al het preventief onderzoek moeten gekregen hebben alvorens ze ingeschreven worden in een school.
Wanneer uit het eerste contactmoment tussen het CLB en de Oekraïense vluchteling echter blijkt dat het preventief aanbod nog niet heeft plaatsgevonden, dan zal het CLB de Oekraïense vluchteling toeleiden tot het lokaal georganiseerd preventief aanbod. Daarnaast voert het CLB voor Oekraïense vluchtelingen ook haar reguliere taken voor anderstalige nieuwkomers uit.
Tussen het lokaal preventief aanbod en de CLB’s worden de nodige afspraken gemaakt. De overheid probeert in de loop van begin mei een lijst te bezorgen van wie het preventief aanbod lokaal op zich neemt.
Nooddecreet 1 Oekraïne
Een eerste nooddecreet werd op donderdag 22 april bekrachtigd en afgekondigd door het Vlaams Parlement. Voor het CLB zijn twee punten belangrijk :
1. Tijdelijke verslagen
Voor bepaalde leerlingen die uit Oekraïne gevlucht zijn, kan het nodig zijn om een verslag af te leveren voor toegang tot een individueel aangepast curriculum in het gewoon onderwijs of voor toegang tot het buitengewoon onderwijs.
Voor de CLB ’s werd door het ‘Coronadecreet’ de mogelijkheid verlengd om tijdens het schooljaar 2021-2022 en met het oog op de start van het schooljaar 2022-2023 tijdelijke verslagen op te maken zonder de vereiste van een medische/classificerende diagnose. Van deze bestaande maatregel kan ook gebruik gemaakt worden voor de uit Oekraïne gevluchte leerlingen.
De overheid zal deze mogelijkheid vanaf 1 september 2022 laten doorlopen voor leerlingen die uit Oekraïne gevlucht zijn. Voor andere leerlingen moet vanaf het schooljaar 2022-2023 wel voldaan zijn aan alle voorwaarden voor de opmaak van een verslag.
2. Extra werkingsbudget CLB voor onthaal en begeleiding
Alle CLB’s samen ontvangen tot en met 31 december 2022 een eenmalig extra werkingsbudget van 3.897.331,5 euro voor het onthaal en de begeleiding van Oekraïense vluchtelingen. De middelen kunnen gebruikt worden om personeel aan te stellen en dienen voor de organisatie en de uitvoering van het onthaal van de leerling – kort na de inschrijving van de leerling in de school – en de andere opdrachten m.b.t. het psychisch en sociaal functioneren, de preventieve gezondheidszorg, de onderwijsloopbaan en het leren en studeren zoals opgenomen in het Decreet Leerlingenbegeleiding en het Uitvoeringsbesluit Operationalisering Leerlingenbegeleiding.
Tolken
Tot 28 juni 2022 kan een instelling of organisatie die door de Vlaamse overheid erkend, gefinancierd of gesubsidieerd wordt, gratis beroep doen op tolk- en vertaalondersteuning voor vluchtelingen uit Oekraïne.
Website
Op de website Oekraïnecrisis van het Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming vind je alle informatie over de maatregelen die genomen werden om de nieuwe crisis het hoofd te bieden.
Jean-Luc Barbery adjunct-algemeen secretaris Wil je de auteur contacteren? Stuur hem dan een e-mail. |