Langer werken kan alleen als je job aan bepaalde kwaliteitsnormen voldoet, als je werk werkbaar is. De Stichting Arbeid en Innovatie maakt om de drie jaar in opdracht van de Vlaamse sociale partners een studie over de werkbaarheid van onze jobs. Het onderzoek van 2023 werd onlangs gepubliceerd. Wij bekeken de analyse van de sector onderwijs en hadden vooral aandacht voor de evoluties van de voorbije jaren.
Werkbaarheidsindicatoren
Om de werkbaarheid van een job te beoordelen, kijkt men naar vier indicatoren: werkstress (psychische vermoeidheid), motivatie (welbevinden in het werk, werkbetrokkenheid), leermogelijkheden en werk-privébalans. Die bepalen de werkbaarheid van een job.
Werkstress (psychische vermoeidheid)
Kan men recupereren van de mentale vermoeidheid die men heeft opgebouwd door het werk of leidt die vermoeidheid tot spanningsklachten en verminderd functioneren? Bij problemen ontstaan stress en zelfs burn-out.
44,8 procent van de werknemers in het onderwijs wordt geconfronteerd met werkstressklachten, 17,4 procent kampt met symptomen van burn-out. Dit is een verbetering ten opzichte van 2019 (46,3 resp. 19,0 procent), maar nog steeds slechter dan in 2016 (41,1 resp. 13,7 procent).
Dit is ook significant slechter dan het Vlaamse gemiddelde (36,1 resp. 13,4 procent).
Motivatie (welbevinden in het werk)
Ben je door de aard van job(inhoud) betrokken bij je werk of ben je gedemotiveerd?
In 2023 heeft een significant deel van de werknemers in het onderwijs motivatieproblemen of kampt het met ernstige demotivatie. Ook hier is weliswaar een verbetering ten opzichte van 2019, maar blijven de cijfers hoger dan in 2016. (11,2 —> 15,0 —> 12,2 procent, resp. 4,3 —> 6,6 —> 5,3 procent).
Voor de andere sectoren van de Vlaamse arbeidsmarkt liggen de cijfers significant hoger dan in het onderwijs (18,8 resp. 8,3 procent).
Leermogelijkheden
Kan je je competenties op peil houden of doen toenemen zodat je ook op langere termijn meekan? Kan je daarvoor formele opleidingen volgen of leer je uit je ervaringen op de werkvloer?
94,5 procent van de werknemers in het onderwijs heeft voldoende leermogelijkheden. 5,5 procent heeft onvoldoende leermogelijkheden en bij 1,0 procent is er sprake van een ernstig leerdeficit. Ook hier zien we een dalende tendens: de problemen nemen af ten opzichte van 2019 (6,1 resp. 1,7 procent), maar blijven groter dan in 2016 (4,9 resp. 1,0 procent)
Hoewel ook in de andere sectoren van de Vlaamse arbeidsmarkt een duidelijke daling plaatsvindt, blijft het verschil met onderwijs beduidend groot: 13,6 procent heeft onvoldoende leermogelijkheden, terwijl 3,9 procent met een ernstig leerdeficit kampt.
Balans werk-privé
Heeft je werk een beperkende invloed op de manier waarop je je privéleven wil inrichten?
In 2023 heeft een significant deel van de werknemers in het onderwijs problemen om het werk en de privésituatie te combineren of zelfs een acuut werk-privéconflict. Er mag dan wel een verbetering zijn ten opzichte van 2019, toch blijven de cijfers slechter dan in 2016. (18,4 —> 23,7 —> 20,0 procent, resp. 4,9 —> 7,2 —> 5,2 procent).
In de andere sectoren liggen deze cijfers significant lager: 12,9 procent voor ‘gewone werk-privé-problemen en 3,3 procent voor acute problemen.
Lange weg te gaan
De werkbaarheidsindicatoren mogen sinds de meting van 2019 in gunstige zin geëvolueerd zijn, de mooie cijfers van 15, 20 jaar geleden blijven ver weg. Enkel op vlak van de leermogelijkheden is de evolutie in globo positief.
Verhouding met de andere sectoren van de Vlaamse arbeidsmarkt
De werkbaarheid van de jobs ligt in het onderwijs de ene keer hoger en de andere keer lager dan in de andere sectoren van de Vlaamse arbeidsmarkt. Op vlak van werkstress en balans werk-privé scoort het onderwijs beduidend slechter. Anderzijds zijn er in het onderwijs minder motivatieproblemen en meer leermogelijkheden.
In oktober gaan we verder met de bespreking van dit rapport en maken we ook een eigen analyse. Je kan het rapport zelf alvast hier lezen.
|
Nancy Libert algemeen secretaris Wil je de auteur contacteren? Stuur haar dan een e-mail. |